Afg‘oniston va Janubiy Osiyo tadqiqotlari markazi ilmiy xodimi Azizjon Ziyodullayev 14-26-oktyabr kunlari Nyu-Dehlidagi Sushma Svaraj nomidagi Tashqi ishlar institutida maxsus o‘quv kursini o‘tadi. Markaziy Osiyo diplomatlari uchun har yili o‘tkaziladigan ushbu dastur Hindistonning kengayib borayotgan diplomatik strategiyalari, texnologik yutuqlari va uning Markaziy Osiyo bilan ko‘p qirrali munosabatlarini chuqur tushunishni taqdim etadi.
Kurs doktor Bxushan Mexar va doktor Sem Xakning tabrik so‘zlari bilan boshlanib, ular Markaziy Osiyo davlatlaridan kelgan diplomatlarga ilhomlantiruvchi ruh bag‘ishladi. Asosiy sessiyalarda janob Charandjit Singx Hindiston va Markaziy Osiyo o‘rtasidagi tarixiy va iqtisodiy aloqalarni tahlil qildi. Janob Singx Hindistonning mintaqaviy rivojlanishga, jumladan, O‘zbekistonda IT-parkni yaratishga yo‘naltirilgan sarmoyalarini ta’kidladi, shuningdek, “Shimol-Janub” transport yo‘lagi hamda Bandar-Abbos va Chabahar orqali strategik port aloqalari kabi muhim savdo yo‘laklarini ko‘rib chiqdi. U o‘z tahlilida ushbu aloqalarni mustahkamlashdagi muammolarni, xususan, to‘g‘ridan-to‘g‘ri kirishning cheklanganligi va AQShning Eronga qarshi sanksiyalarining ta’sirini ta’kidladi.
Elchi Raj Kumar Shrivastava Hindistonning “Bir dunyo – bir oila” diplomatik falsafasini taqdim etib, u qanday qilib Hindistonning ittifoqqa emas, balki sheriklikka sadoqatini shakllantirayotganini tushuntirdi. U mamlakatning raqamlashtirish sohasidagi ulkan yutuqlari, jumladan, aholining 97 foizining biometrik ma’lumotlarini ro‘yxatdan o‘tkazish va ta’lim olish imkoniyatlarini kengaytirishga qaratilgan sun’iy intellekt texnologiyalari sohasidagi yutuqlari haqida so‘zladi. “Jahon oilasi” haqidagi bu g‘oya Hindiston tashqi siyosatining asosiy elementiga aylandi.
Elchi Sanjay Bxattacharya buzg‘unchi texnologiyalarning ta’siri, nodavlat subyektlarning roli va yuzaga kelayotgan xavfsizlik tahdidlariga e’tibor qaratib, xalqaro diplomatiyadagi yangi tendensiyalarni ko‘rib chiqdi. U Hindistonning raqamli diplomatiyadagi innovatsion roli va uning ko‘p qutbli dunyo tartibini o‘rnatishga hissa qo‘shish maqsadini ta’kidladi. Alohida yig‘ilishda doktor Ajay Lele Hindistonning kosmik tashabbuslari haqida batafsil ma’lumot berib, 1960-yillardan buyon voqealar rivoji, kosmik chiqindilar muammolari va sun’iy yo‘ldoshga qarshi texnologiyalar sohasidagi yutuqlar, xususan 2019-yildagi Shakti missiyasi haqida so‘zladi.
Akademik sessiyalardan tashqari, ishtirokchilar Hindistonning madaniy va texnologik qiyofasi bilan tanishib, asosiy obyektlarga tashrif buyurdilar. Ular orasida Hindistonning mustaqillikdan keyingi siyosiy yo‘li haqida hikoya qiluvchi Bosh vazir muzeyi va zamonaviy “Maruti Suzuki” zavodi bo‘ylab ekskursiya bor edi. Delegatlar, shuningdek, Markaziy saylov komissiyasi va Hindiston Savdo-sanoat palatalari federatsiyasiga tashrif buyurib, Hindistonning boshqaruvi, ishbilarmonlik amaliyoti va ishlab chiqarish salohiyati haqida ma’lumot oldilar.
Kurs har bir delegatsiyaning o‘z mamlakati haqidagi taqdimotlari bilan yakunlandi, shundan so‘ng rasmiy marosim bo‘lib o‘tdi, unda Shrivastava elchisi janob Ziyodullayevga kursni tugatganligi to‘g‘risidagi sertifikatni topshirdi. Tadbir davomida O‘zbekiston madaniy merosini namoyish etuvchi milliy sovg‘alar almashinuvi bo‘lib o‘tdi, bu Hindiston va Markaziy Osiyo o‘rtasidagi diplomatik xayrixohlikni yanada mustahkamladi.
Shunday qilib, ishtirokchilar Hindistonning strategik siyosati, texnologik yutuqlari va madaniy boyliklari bilan tanishib, Hindistonning global sheriklik va mintaqaviy hamkorlikka yondashuvi haqida muhim tushunchaga ega bo‘ldilar. Yakuniy fikr almashish va rasmiy e’tiroflar savdo, texnologiyalar va diplomatiya sohalarida kelajakdagi hamkorlikka yo‘l ochib, Markaziy Osiyo-Hindiston munosabatlarini mustahkamlashga umumiy sodiqlikni ta’kidladi.
