Maqola muallifi yozishicha, Shavkat Mirziyoyevning 2025-yil 23-24-oktyabr kunlari Bryusselga tashrifi Kengaytirilgan sheriklik va hamkorlik to‘g‘risidagi bitim (EPCA) imzolanishi tufayli O‘zbekiston va Yevropa Ittifoqi o‘rtasidagi munosabatlarda burilish nuqtasi bo‘ldi. Uning ta’kidlashicha, mazkur hujjat 1996 yilgi eskirgan Sheriklik va hamkorlik bitimini almashtirdi hamda muloqotni demokratik tamoyillar, qonun ustuvorligi va inson huquqlariga e’tibor qaratgan holda beshta ustuvor yo‘nalishni qamrab oluvchi strategik sheriklik darajasiga ko‘taradi. Muallif urg‘u berishicha, Yevropa Ittifoqi uchun bu tez rivojlanayotgan Markaziy Osiyo bozoriga kirish imkoniyati va “yashil” o‘zgarishlar hamda muhim resurslar uchun maydonga aylanadi. O‘zbekiston uchun esa Yevropa bilan integratsiyani chuqurlashtirish, GSP+ doirasida bozorlarga kirishni kengaytirish va energetika, raqamli soha hamda agrosanoat majmuasini modernizatsiya qilishni jadallashtirish imkonini beradi.   Shundan so‘ng, muallif tashrifning tayyorgarlik diplomatiyasini yoritadi: tashqi ishlar vaziri Baxtiyor Saidov va Prezident Administratsiyasi rahbari Saida Mirziyoyevaning Yevropa rahbarlari va institutlari (Italiya, Shveysariya, Lyuksemburg, Buyuk Britaniya, Belgiya) bilan faol aloqalari, raqamlashtirish, logistika va “yashil” kun tartibi, shuningdek, Belgiyadagi amaliy loyihalar, jumladan EU-AGRIN (quyosh tizimlari yordamida tomchilatib sug‘orish, iqlimga chidamli urug‘lar, sug‘orish tizimini modernizatsiya qilish va oqava suvlarni qayta ishlash) muhokama qilingani haqida so‘z yuritadi. Uning baholashicha, gumanitar yo‘nalish mamlakatning Yevropadagi madaniy mavqeini mustahkamlaydi va iqtisodiy kun tartibini to‘ldiradi.   Yakuniy qismda muallif o‘z dalillarini statistik ma’lumotlar va ekspertlar fikrlari bilan mustahkamlaydi: ikki tomonlama savdo va investitsiyalarning o‘sishi, YeTTBning faol loyihalar portfeli, GSP+ dan yuqori darajada foydalanish, YaIMning o‘sish sur’ati, sanoat va xizmat ko‘rsatish sohalaridagi tarkibiy o‘zgarishlar, kambag‘allikning kamayishi. Muallif xulosa qilib, EPCA Toshkentning ko‘p qirrali siyosatini mustahkamlaydi, deb ta’kidlaydi: bu “burilish” emas, balki suverenitetni kuchaytiruvchi va O‘zbekistonning yangi Yevrosiyo barqaror rivojlanish tizimida ko‘prik vazifasini bajaruvchi aloqalarni puxta o‘ylangan holda xilma-xillashtirish, deb baholaydi.   O‘zA saytida o‘qing   * Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.

Ozarbayjonga ish safari doirasida Hayotjon Ibragimov va Nargiza Umarova Ozarbayjon va Qozog‘iston ekspertlari, jumladan, STEM tahliliy markazi (Boku) va Al-Farobiy nomidagi Qozog‘iston milliy universiteti vakillari ishtirokida “Ozarbayjon – Markaziy Osiyo: integratsiya istiqbollari qanday?” mavzusidagi ekspertlar muhokamasida ishtirok etdilar.   Suhbat Ozarbayjon Markaziy Osiyo va Yevropa bozorlari o‘rtasida tabiiy ko‘prik vazifasini o‘taydigan ikki mintaqani yaqinlashtirishning amaliy mexanizmlariga qaratildi. Ishtirokchilar transport-logistika yo‘nalishlarini uyg‘unlashtirish, tarif va bojxona siyosatini muvofiqlashtirish, energetika aloqalari va “yashil” loyihalarni rivojlantirish masalalarini muhokama qildilar.   Muhokamalarda ta’kidlanganidek, barqaror yaqinlashuv uchta darajadagi harakatlarni: hukumatlararo muvofiqlashtirish, tarmoqlararo hamkorlik va ilmiy-ekspert qo‘llab-quvvatlashni uyg‘unlashtirish orqali amalga oshirilishi mumkin. Bunday konstruktiv yo‘nalishda Ozarbayjon va Markaziy Osiyo mamlakatlari mavjud yo‘laklarni yuqori qo‘shimcha qiymatga ega to‘laqonli ishlab chiqarish-logistika zanjirlariga, insonparvarlik aloqalarini esa uzoq muddatli ishonch va bashorat qilish manbaiga aylantirishga qodir.   * Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.

Abbos Boboxonov “O‘zA” axborot agentligiga bergan intervyusida YUNESKOning ta’lim, fan, madaniyat va axborot yo‘nalishlaridagi global hamkorlikni kuchaytirishdagi o‘rnini, O‘zbekiston bilan hamkorlikning esa mazmun va ko‘lam jihatidan izchil kengayayotganini ta’kidladi. Unga ko‘ra, mamlakatimiz 1993 yildan beri YUNESKO a’zosi sifatida boy tarixiy-madaniy merosni asrash, qayta tiklash va jahon hamjamiyatiga tanitishda ushbu tuzilma bilan samarali ishlamoqda. O‘zbekistonning Ichan qal’a, Buxoro va Shahrisabz tarixiy markazlari, “Samarqand — madaniyatlar chorrahasi”, G‘arbiy Tyanshan, Buyuk Ipak yo‘lining Zarafshon–Qoraqum yo‘lagi hamda Turon cho‘li kabi 7 manzili Jahon merosi ro‘yxatiga kiritilgani, shuningdek, Shoshmaqom, Boysun madaniyati, katta ashula, askiya, palov, Navro‘z va boshqa unsurlarni qamrab olgan 16 ta nomoddiy meros elementi xalqaro miqyosda e’tirof etilgani buning yaqqol dalilidir.   Intervyuda YUNESKO bilan innovatsion hamkorlik ham alohida ko‘rsatib o‘tildi: pandemiyadan so‘ng Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Innovatsion rivojlanish agentligi bilan birgalikda ilmiy-tadqiqot va innovatsiyalarni xaritalash bo‘yicha hujjatlar tayyorlanib, tashkilotning elektron platformasida saqlanmoqda; besh viloyatda universitetlar salohiyati o‘rganilib, ilmiy-innovatsion texnologiyalar yo‘nalishida tadqiqotlar olib borilmoqda. Bu tashabbuslar milliy ilm-fan ekotizimini kuchaytirish, xalqaro ilmiy almashuvni jadallashtirishga xizmat qilmoqda.   Boboxonov 2023 yil noyabrda Parijda qabul qilingan, YUNESKO Bosh konferensiyasining 43-sessiyasini 2025 yil 30 oktyabr – 13 noyabr kunlari Samarqandda o‘tkazish to‘g‘risidagi tarixiy qarorning ahamiyatini ham yoritdi. 194 davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlangan bu tashabbus YUNESKOning so‘nggi 40 yilda ilk bor Fransiyadan tashqarida sessiya o‘tkazishi, O‘zbekistonning samarali diplomatiyasi va madaniy-ma’rifiy taraqqiyotiga berilgan yuksak baho sifatida talqin qilindi. Samarqand — qadimiy sivilizatsiyalar chorrahasi — mezbonlik qiladigan mazkur anjuman mintaqada madaniy muloqot, o‘zaro anglashuv va barqaror rivojlanish kun tartibini yanada boyitib, O‘zbekistonning xalqaro nufuzini mustahkamlashi kutilmoqda.   To‘liq intervyuni UzA veb-saytida o‘qing   * Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.

Azamat Seitov Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi davlat rahbarlarining Dushanbedagi sammiti arafasida Gazeta.uz nashriga sharh berdi. Uning baholash markazida MDH tashkil etilganidan so‘ng o‘ttiz yil o‘tgach, uning hozirgi roli va birlashma rivojlanishining ehtimoliy yo‘nalishlari turadi.   Mutaxassisning ta’kidlashicha, MDH “mavjudligining ma’nosi” haqidagi savolning qo‘yilishi chuqur muammoni aks ettiradi: so‘nggi yillarda tashkilotning amaliy faolligi pasayib, o‘zaro aloqalarning bir qismi boshqa formatlar, xususan, SHHTga o‘tdi. MDHda qarorlarning institutsional “zichligi” ham kamaydi – sammitlar hujjatlari asosan tavsiya xususiyatiga ega bo‘lib, bu ko‘p tomonlama kun tartibi imkoniyatlarini cheklaydi.   Shu bilan birga, Seitov ta’kidlaydiki, MDH postsovet hududidagi bir qator davlatlar uchun, ayniqsa, xalqaro beqarorlik kuchaygan sharoitda, zarur muloqot maydoni bo‘lib qolmoqda. Uning fikricha, tashkilot mavjudligining ma’nosi endi avvalgi aloqalarni tiklash emas, balki amaliy yo‘naltirilgan muloqotni yo‘lga qo‘yish va aniq mintaqaviy tashabbuslarni ishga tushirishdir. Bu o‘rinda gap transport-logistika aloqalarini mustahkamlash, bozorlarni diversifikatsiya qilish, madaniy-gumanitar almashinuvni kengaytirish va zamonaviy tahdidlarga bardoshlilikni oshirishga qaratilgan loyihalar haqida bormoqda.   Sharhning asosiy g‘oyasi – MDHning sinergiya salohiyati yuqori bo‘lgan yo‘nalishlarga e’tibor qaratish orqali “yangi o‘rin”ni egallash zarurati. Amaliy yechim sifatida mutaxassis “modulli dasturlar”ga o‘tishni taklif qiladi. Bunda mamlakatlar o‘z milliy manfaatlari va resurs imkoniyatlariga mos keladigan loyihalarga tanlab qo‘shilishlari mumkin bo‘ladi. Bunday yondashuv, Seitovning fikricha, tuzilmaning moslashuvchanligini saqlab qolish va hamkorlik samaradorligini oshirish imkonini beradi.   Bugungi kunda ko‘p jihatdan iqtisodiy sohada yotgan O‘zbekiston manfaatlariga alohida e’tibor qaratilgan. MDH mexanizmlari orqali raqamli hamkorlik, standartlarni uyg‘unlashtirish, qo‘shma amaliy loyihalar va eng yaxshi boshqaruv tajribalarini almashish bo‘yicha tashabbuslarni ilgari surish mumkin. Hamdo‘stlikni qayta shakllantirish va o‘lchanadigan natijalarga e’tibor qaratish sharti bilan u o‘rta muddatli istiqbolda yanada tor yo‘naltirilgan va samarali amaliy mintaqaviy hamkorlik platformasiga aylanishi mumkin.   Gazeta.uz’da o‘qing   * Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.

“O‘zA” axborot agentligiga bergan intervyusida Hamza Boltaev O‘zbekistonning Afg‘oniston barqarorligi va taraqqiyotiga doir tashabbuslarini sharhlaydi. U, avvalo, BMT Bosh Assambleyasining 80-sessiyasida Prezident nutqida ko‘tarilgan masalalarni kontekst sifatida olib, “Termiz muloqoti”ning mintaqaviy ishonch va hamkorlik me’yorlarini kuchaytirishdagi ahamiyatini urg‘ulaydi: muzokaralar uchun neytral platforma, xavfsizlik kun tartibini iqtisodiy kun tartibi bilan bog‘lash, hamda qo‘shnilar o‘rtasida pragmatik aloqalarni yo‘lga qo‘yish.   Boltaev iqtisodiy va infratuzilma loyihalari bo‘yicha, xususan, Termiz–Mozori-Sharif–Kobul–Peshovar temir yo‘li konsepsiyasini asosiy loyiha sifatida ta’kidlaydi. Uning fikricha, ushbu yo‘lak Afg‘onistonning tranzit salohiyatini ishga solib, mintaqaviy savdo, logistika va bandlikni jonlantiradi; shu bilan birga, xalqaro hamjamiyatga “iqtisodiy integratsiya – xavfsizlikning eng barqaror mexanizmi” ekanini ko‘rsatadi.   Shu nuqtai nazardan, u O‘zbekiston tashabbuslarining amaliy qiymatini uch yo‘nalishda jamlaydi: (1) muhokama va muvofiqlashtirish uchun doimiy maydon yaratish (“Termiz muloqoti”), (2) infratuzilma orqali Afg‘onistonni mintaqaviy zanjirlarga ulash (temir yo‘l va logistika tugunlari), (3) ijtimoiy-iqtisodiy barqarorlashuvga xizmat qiladigan investitsion loyihalar. Intervyu yakunida Boltaev bu yondashuv xalqaro tan olinish va xavfsizlik masalalarini ideologik bahsdan ko‘ra amaliy hamkorlik va manfaatlar uyg‘unligi orqali yechishga qaratilganini qayd etadi.   * Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.

IXTI yetakchi ilmiy xodimi Aziza Muxammedova tomonidan Farhana Qazi va Halima Nasiri bilan hammualliflikda tayyorlangan maqola Afg‘onistonni barqarorlashtirish yo‘llariga yangicha va tizimli nuqtai nazarni taqdim etadi.   Mualliflar mamlakat kelajagi uchun uch asosiy omilni — ta’lim, mintaqaviy infratuzilmaviy bog‘liqlik va islomiy legitimlikni ajratib ko‘rsatadilar.Tadqiqotda ayollarning ta’lim olish huquqini tiklash, mintaqaviy transport va savdo yo‘laklarini rivojlantirish (jumladan, Transafg‘on temiryo‘li), shuningdek, islom  olimlarining qarorlari va fatvolari orqali islohotlarga diniy va madaniy asos berish zarurligi alohida ta’kidlanadi. Mualliflarning fikricha, aynan shu uch tayanch uyg‘unligi Afg‘onistonni cho‘zilib ketgan inqirozdan chiqarib, uni barqaror tinchlik va farovonlik sari yo‘naltirishi mumkin.   Maqolada qayd etilishicha, agar ta’lim tashabbuslarini institutsionallashtirish, uzoq muddatli moliyalashtirish va tizimli monitoring amalga oshirilmasa, mamlakat radikallashuv va izolyatsiya xavfiga yuz tutadi. Aksincha, taklif etilgan chora-tadbirlar izchil amalga oshirilsa, Afg‘oniston beqarorlik manbaidan emas, balki Markaziy va Janubiy Osiyoni bog‘lovchi muhim ko‘prikka aylanishi mumkin.   Maqolani Daily Islamabad Post veb-saytida o‘qing   * Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.