Professor Azamat Seitov China News bilan suhbatida Shanxay hamkorlik tashkiloti (SHHT) dunyodagi eng muhim ko‘p tomonlama mexanizmlardan biriga aylanganini ta’kidladi. U SHHTning kuchi nafaqat dunyo aholisining qariyb yarmini va 20 trillion AQSH dollaridan ortiq yalpi ichki mahsulotni qamrab olishida, balki global beqarorlik kuchayib borayotgan davrda barqarorlashtiruvchi rol o‘ynashida ekanligini alohida qayd etdi. Ishonch, o‘zaro hurmat va kelishuvga asoslangan “Shanxay ruhi” tamoyillariga tayanib, SHHT a’zo davlatlar o‘rtasida hamjihatlikni mustahkamlash va to‘siqlarni bartaraf etish uchun noyob platformaga aylandi.   Professor Seitov SHHTning siyosiy, iqtisodiy va madaniy sohalardagi institutsional asoslari va muvofiqlashtirish mexanizmlari uning barqarorligini va ishonchliligini ta’minlayotganini alohida ta’kidladi. Tashkilot asta-sekin savdo, energetika, madaniyat, o‘zaro bog‘liqlik va “yashil” rivojlanishni qamrab olgan ko‘p funksiyali tuzilmaga aylanmoqda. Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston temir yo‘li kabi loyihalar bu o‘zgarishning yaqqol namunasi bo‘lib, iqtisodiy jonlanish va chuqur ijtimoiy integratsiyani ta’minlash bilan birga, mintaqaning uzoq muddatli o‘zaro bog‘liqlik va infratuzilmani rivojlantirish strategiyasini ilgari surmoqda.   Kelajakka nazar tashlab, u SHHTning bo‘lajak sammitlari institutsional to‘siqlarni bartaraf etish va mintaqaviy loyihalar shaffofligini oshirish uchun muhim imkoniyat ekanligini ta’kidladi. A’zo davlatlar hamkorlik kun tartibini, ayniqsa raqamli iqtisodiyot, energetika va “yashil” texnologiyalar kabi yangi yo‘nalishlarda kengaytirishda davom etishiga ishonch bildirdi. Uning fikricha, Markaziy Osiyo uchun SHHT barqarorlikning ishonchli tayanchi va samarali hamkorlik maydoni bo‘lib, mintaqani barqaror rivojlanish va yanada chuqurroq integratsiyaning yangi bosqichiga olib chiqadi.   Suhbatni China News saytida o‘qing   * Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.

IXTI Osiyo-Tinch okeani tadqiqotlari markazi rahbari Abbos Boboxonov “Studiya 24” teleko‘rsatuvida ishtirok etib, global xalqaro munosabatlar tizimining o‘zgarishi sharoitida Shanxay hamkorlik tashkilotining (SHHT) ahamiyati va uning Markaziy Osiyodagi vaziyatga ta’siri haqida batafsil mulohaza yuritdi.   Suhbat davomida mutaxassis SHHT so‘nggi yigirma yil ichida Yevroosiyoning yirik davlatlarini birlashtirgan va ko‘p qutbli dunyo tartibini shakllantirishga tobora ko‘proq ta’sir ko‘rsatayotgan nufuzli xalqaro maydonga aylanganini ta’kidladi. Uning aytishicha, tashkilot nafaqat ishonch va xavfsizlikni mustahkamlashga hissa qo‘shmoqda, balki iqtisodiy va gumanitar hamkorlik markazi sifatida ham faol rivojlanmoqda.   SHHTning makonga oid va siyosiy o‘lchovining markaziy qismi bo‘lgan Markaziy Osiyoning roliga alohida e’tibor qaratildi. Shu nuqtai nazardan, tashkilot platformasi mintaqaviy barqarorlikni mustahkamlash, transport va energetika aloqalarini rivojlantirish, shuningdek, iqtisodiy o‘sish uchun yangi imkoniyatlar yaratishga qanday hissa qo‘shishi muhokama qilindi.   Mutaxassis O‘zbekistonning SHHT sammitlari va majlislarida muntazam ravishda ilgari surilayotgan tashabbuslariga alohida to‘xtalib o‘tdi. U Toshkent iqtisodiy hamkorlikni chuqurlashtirish, barqaror transport yo‘laklarini shakllantirish, “yashil” energetikani rivojlantirish, shuningdek, madaniy-gumanitar almashinuvni kengaytirish g‘oyalarini ilgari surayotganini qayd etdi. Ushbu tashabbuslar mamlakatning xalqaro munosabatlarning konstruktiv va faol ishtirokchisi sifatidagi strategik qarashlarini aks ettiradi.   Yakunida O‘zbekistonning SHHTdagi ishtiroki uning mintaqaviy xavfsizlik va barqaror taraqqiyotni ta’minlashdagi o‘rnini mustahkamlashi, shuningdek, mamlakatning adolatli va muvozanatli global tizimni shakllantirishga hissa qo‘shishga tayyorligini namoyon etishi ta’kidlandi.   * Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.

Yevropa xavfsizlik tadqiqotlari markazining Yevropa Ittifoqi-Markaziy Osiyo monitoringi tashabbusi “A Chat in the Yurt” nomli podkast seriyasining yangi sonini e’lon qildi. Unda IXTI katta ilmiy xodimi professor Timur Dadabayev ishtirok etdi.   Mezbonlar bilan keng qamrovli suhbatda prof. Dadabayev Markaziy Osiyo mintaqaviy o‘ziga xosligining rivojlanishini tahlil qildi. U mintaqaning Sharqiy Yevropa, Rossiya yoki Janubiy Osiyodan farqli ravishda o‘ziga xos yo‘ldan borayotganini, ayni paytda ko‘plab mahalliy va tashqi ta’sirlarga ochiq bo‘lgan inklyuziv xususiyatini saqlab qolayotganini ta’kidladi. Uning fikricha, bu moslashuvchanlik Markaziy Osiyo davlatlariga ham o‘z sovet o‘tmishini tan olish, ham Turkiya, Xitoy, Yevropa va Rossiya kabi turli hamkorlar bilan samarali munosabatlar o‘rnatish imkonini bermoqda.   Suhbatda Markaziy Osiyo va Yevropa mintaqaviy o‘ziga xosliklari o‘rtasidagi farqlar, ularning har birini shakllantirgan o‘ziga xos tarixiy va madaniy yo‘nalishlar ham muhokama qilindi. Prof. Dadabayev yoshlarning qarashlari haqida qimmatli fikrlar bildirdi. U mintaqaviy o‘ziga xoslik mintaqa ichida tarqoq ko‘rinsa-da, ko‘pincha tashqaridan qaraganda yaqqolroq namoyon bo‘lishini ta’kidladi.   Ushbu dinamikani yoritish orqali podkast tez o‘zgarayotgan global manzarada mintaqaning o‘rni haqidagi davom etayotgan munozaralarga hissa qo‘shadi. Bu esa uni olimlar, siyosatchilar va talabalar uchun qimmatli manbaga aylantiradi.   Podkastni Soundcloudda tinglang   * Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.

Islomxon Gafarov “Oʻzbekiston 24” telekanalining “Studiya 24” dasturida mehmon sifatida ishtirok etdi. Dastur davomida u Markaziy Osiyo davlatlari o‘rtasidagi integratsiya jarayonlari, mintaqaviy siyosatdagi ijobiy o‘zgarishlar hamda “C5+” formati doirasidagi xalqaro hamkorlik masalalarini tahlil qildi.   Uning ta’kidlashicha, hozirgi bosqichda Markaziy Osiyo mamlakatlari o‘rtasida ochiq siyosiy muloqot shakllanmoqda. Tashqi savdo, energetika, transport-kommunikatsiya loyihalari va iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashish kabi yo‘nalishlarda sezilarli yaqinlashuv kuzatilmoqda. Bu esa mintaqaviy integratsiyani faqat siyosiy emas, balki iqtisodiy va gumanitar sohalarda ham mustahkamlayapti.   Mutaxassis, shuningdek, “C5+” formati – AQSh, Yevropa Ittifoqi, Yaponiya, Koreya Respublikasi va Xitoy kabi yirik tashqi hamkorlar bilan mintaqaviy muloqot maydonining kengayib borayotgani haqida to‘xtalib o‘tdi. Bu format, Gafarovning fikricha, mintaqaviy manfaatlarni global kun tartibiga olib chiqish, xavfsizlik, barqarorlik va taraqqiyot bo‘yicha birgalikda yechimlar topishda muhim vositaga aylanmoqda.   Suhbat davomida u O‘zbekiston tashqi siyosatining ochiqlik va konstruktiv hamkorlikka asoslangan yangi modeli, davlatlararo ishonch muhitining kuchayishi va bu jarayonlarda fuqarolik jamiyati roliga ham alohida e’tibor qaratdi.   * Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.

Yaqinda Geopolitika Norge’ga bergan suhbatida doktor Akram Umarov O‘zbekistonning tashqi siyosat konsepsiyasi, uning strategik ustuvorliklari va xalqaro akademik hamkorlikning ahamiyati haqida fikr bildirdi. U O‘zbekistonning mintaqaviy bog‘lovchi halqa sifatidagi o‘rni tobora ortib borayotganini va muvozanatli xalqaro aloqalarni qo‘llab-quvvatlash orqali barqaror rivojlanishga hissa qo‘shishga intilayotganini ta’kidladi. Mamlakat istiqboli haqida mulohaza yuritarkan, u O‘zbekistonni mintaqaviy innovatsiyalar, yashil energetika va raqamli o‘zgarishlarning faol ishtirokchisi sifatidagi tasavvurini bayon etdi.   Doktor Umarov ta’kidlashicha, IXTI va Geopolitika o‘rtasidagi hamkorlik umumiy qadriyatlarga asoslangan: dalillarga tayanuvchi siyosat, tanqidiy fikrlash va ochiq muloqot. Geosiyosiy vaziyat keskinlashgan bir paytda Markaziy Osiyoni Shimoliy Yevropa bilan bog‘laydigan bunday mintaqalararo hamkorlik nafaqat yangi g‘oyalarni, balki tinch va hamma uchun ochiq xalqaro hamkorlikning aniq yo‘llarini ham taklif etishi mumkin.   Geopolitika.no’da o‘qing   * Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.

Paradigma.uz studyasida Islomxon Gafarov xalqaro siyosatdagi keskin burilishga sabab bo‘lishi mumkin bolgan hodisani tahlil qildi. Siyosatshunos intervyusida Rossiyaning “Tolibon”ni rasmiy ravishda tan olishi ortida turgan geosiyosiy maqsadlar, AQShning ehtimoliy reaktsiyasi hamda mintaqadagi navbatdagi harakatlar haqida fikr bildirdi.   Uning ta’kidlashicha, bu qadam Rossiyaning Afg‘onistondagi ta’sirini kuchaytirish va mintaqaviy xavfsizlikni o‘z nazorati ostida saqlab qolish harakati sifatida qaralmoqda. Navbat kimda? Bu endi Markaziy Osiyo davlatlari va Xitoyning pozitsiyasiga bog‘liq.   * Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.