25-oktyabr kuni Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti (JIDU) Indiana universiteti (Blumington, AQSH) professori Nazif Shahranini muhim tashrif bilan qarshi oldi. Professor Shahrani JIDUning birinchi prorektori, doktor Akram Umarov, shuningdek, Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti xodimlari, jumladan, Afg‘oniston va Janubiy Osiyo markazi rahbari Hamza Boltayev va ilmiy xodim Odilbek Manabov bilan uchrashdi. Suhbat JIDUning xalqaro akademik hamkorlikka bo‘lgan doimiy sodiqligini ta’kidladi hamda Afg‘onistonning hozirgi siyosiy vaziyati va strategik kelajagi haqida fikr almashish uchun imkoniyat yaratdi.
Doktor Umarov uchrashuvni JIDU ta’lim tizimining qisqacha tavsifi bilan boshlab, oliy o‘quv yurtining akademik salohiyatini kengaytirish va talabalarning kompetensiyalarini oshirish bo‘yicha sa’y-harakatlarini ta’kidladi. U JIDUning global fikrlaydigan va yaxshi tayyorlangan, murakkab xalqaro muammolarni hal qilishga qodir talabalarni tarbiyalashga qaratilgan tashabbuslari haqida batafsil ma’lumot berdi. O‘z nutqida u universitetning akademik standartlar va tadqiqot imkoniyatlarini, ayniqsa, Afg‘oniston kabi global ahamiyatga ega bo‘lgan sohalarda o‘stirish va strategik takomillashtirishga qaratilgan uzoq muddatli qarashlarini alohida ta’kidladi.
Professor Shahrani, o‘z navbatida, 31-oktyabr – 1-noyabr kunlari Istanbulda bo‘lib o‘tadigan Afg‘oniston assambleyasidagi bo‘lajak ishtiroki haqida so‘zlab, Afg‘onistondagi rivojlanayotgan siyosiy vaziyatga qizg‘in qiziqish bildirdi. Afg‘oniston tashqi ishlar vaziri o‘rinbosari Hikmat Xalil Karzay tomonidan tashkil etilgan ushbu uchrashuvda turli mamlakatlar vakillari, shu jumladan “Tolibon” harakati a’zolari Afg‘onistonning rivojlanish yo‘nalishini muhokama qilish uchun to‘planishlari kutilmoqda. Professor Shahrani ushbu uchrashuv Afg‘oniston siyosiy guruhlari o‘rtasidagi kelajakdagi hamkorlik uchun zamin yaratishi mumkinligini, asosiy e’tibor mamlakat barqarorligi va ravnaqi uchun yagona “yo‘l xaritasi”ni shakllantirishga qaratilishini batafsil tushuntirdi.
Suhbatning katta qismi Afg‘onistonning siyosiy madaniyatiga bag‘ishlandi. Professor Shahrani zamonaviy Afg‘oniston siyosatiga ta’sir ko‘rsatuvchi tarixiy va ijtimoiy-siyosiy jarayonlarni nozik tushuntirib berdi. U afg‘on xalqining orzu-umidlariga mos keladigan va inklyuziv boshqaruv tuzilmalarini qo‘llab-quvvatlaydigan istiqbolli kun tartibini ishlab chiqish muhimligini ta’kidladi. Bundan tashqari, professor Shahrani mamlakatdagi siyosiy qarama-qarshiliklarni bartaraf etish va tinch, o‘zini o‘zi ta’minlaydigan Afg‘onistonni barpo etishga yordam beradigan puxta ishlab chiqilgan yo‘l xaritasini yaratish zarurligini alohida qayd etdi.
Muhokama chog‘ida Tolibon bilan munosabatlarning eng muhim masalasi, xususan, Transafg‘on yo‘lagi loyihasiga ham e’tibor qaratildi. Mintaqada iqtisodiy aloqalar va savdo yo‘nalishlarini mustahkamlashga qaratilgan ushbu tashabbus mintaqaviy barqarorlik va o‘sish uchun muhim imkoniyat sifatida baholandi. Tomonlar ushbu yo‘lakning potensial iqtisodiy va diplomatik ta’sirini ko‘rib chiqib, uning afzalliklarini to‘liq ro‘yobga chiqarish uchun Afg‘oniston va qo‘shni davlatlar o‘rtasidagi hamkorlik muhimligini ta’kidladilar. Ularning fikricha, aloqalarni rivojlantirish bo‘yicha bunday tashabbuslar Afg‘onistonga juda zarur iqtisodiy resursni taqdim etishi va mintaqaviy integratsiyani yanada kengaytirishga hissa qo‘shishi mumkin.
Uchrashuv yakunida har ikki tomon ilmiy-tadqiqot tashabbuslari sohasida muntazam muloqot va hamkorlikni davom ettirishga o‘zaro intilishlarini bildirdilar. Ushbu hamkorlik JIDUning muhim geosiyosiy va iqtisodiy ahamiyatga ega bo‘lgan Afg‘oniston bo‘yicha tadqiqot salohiyatini mustahkamlashga xizmat qiladi. Ushbu sheriklikka sodiqligini tasdiqlash uchun professor Shahrani 26-oktyabr kuni Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universitetida ma’ruza o‘qib, talabalarga Afg‘onistonning murakkab siyosiy muammolari haqida tasavvurga ega bo‘lish va mintaqaviy barqarorlik munozaralarida ishtirok etish imkoniyatini taqdim etdi.
Ushbu uchrashuv JIDUning dolzarb xalqaro masalalar bo‘yicha muloqotni rivojlantirish va Afg‘onistonga alohida e’tibor qaratgan holda o‘z dasturlarining akademik chuqurligini oshirishga intilishini namoyon qildi. Universitet Afg‘onistonning siyosiy kelajagi va mintaqaviy aloqalarni o‘rnatish bo‘yicha tashabbuslarni yanada kengroq muhokama qilishga hissa qo‘shish orqali global tajriba va mintaqaviy tushunish o‘rtasida bog‘lovchi bo‘g‘in vazifasini bajarishda davom etmoqda.
