Bugun Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar institutida 2024-yilgi parlament sayloviga bag‘ishlangan ilk ochiq seminar bo‘lib o‘tdi. Uni Antropologiya va konfliktologiya laboratoriyasi rahbari, doktor Azamat Seitov olib bordi. Bu tadbir talabalar, o‘qituvchilar va mutaxassislar orasida katta qiziqish uyg‘otdi.
Doktor Seitov seminarni yangi aralash majoritar-proporsional saylov tizimini joriy etishning ahamiyatini yoritishdan boshladi. Mamlakatimiz tarixida birinchi marta Qonunchilik palatasining 75 nafar deputati bir mandatli saylov okruglari bo‘yicha, qolgan 75 nafari esa partiya ro‘yxatlari asosida saylanadi. Bu yangilik siyosiy partiyalarning rolini kuchaytirish va fuqarolarning ovoz berish jarayonidagi ishtirokini kengaytirishga qaratilgan. Seminarda ushbu o‘zgarishlarning asosiy maqsadi – yanada vakillik va demokratik parlamentni shakllantirish ekanligi ta’kidlandi.
Shuningdek, doktor Seitov bo‘lajak saylovning huquqiy va protsessual jihatlari haqida batafsil to‘xtalib, Markaziy saylov komissiyasi va xalqaro kuzatuvchilarning vazifasiga alohida e’tibor qaratdi. Muhokama davomida 120 mingga yaqin saylov komissiyasi a’zosi va 70 mingdan ortiq kuzatuvchi saylov jarayonining shaffofligi va qonuniyligini ta’minlashi, bu esa saylovning adolatli o‘tishiga kafolat berishi ta’kidlandi.
Barcha partiyalar, ularning mafkuraviy yo‘nalishidan qat’i nazar, O‘zbekistonda demokratik institutlarni rivojlantirish va qonun ustuvorligini mustahkamlashni qo‘llab-quvvatlayotganiga alohida urg‘u berildi. Shu bilan birga, partiyalarning dasturlarida so‘nggi yillarda boshlangan siyosiy islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik faolligini rag‘batlantirish bo‘yicha majburiyatlar mavjudligi qayd etildi.
Shuningdek, asosiy muammolarni hal qilishda partiyalarning mafkuraviy yondashuvlaridagi farqlar batafsil ko‘rib chiqildi. Bu saylovchilarga shaxsiy ustuvorliklari va afzalliklariga qarab ongli tanlov qilish imkonini beradi. Yakunida aynan siyosiy partiyalarning siyosiy kun tartibini shakllantirishdagi ishtiroki demokratik jarayonning muhim elementi ekanligi, 2024-yilda ilk bor qo‘llaniladigan yangi saylov tizimi ushbu partiyalarga siyosatga ta’sir o‘tkazish uchun ko‘proq imkoniyatlar yaratayotgani ta’kidlandi.
Seminar yakunidagi munozaralar mavzuga qiziqish yuqori ekanligini ko‘rsatdi. Ishtirokchilar yangi tizimning mamlakat siyosiy madaniyatiga ta’siri, shuningdek, bo‘lajak saylovlarning ehtimoliy natijalarini faol muhokama qildilar. Ushbu seminar IXTI tomonidan tashkil etilgan ilk shu kabi tadbir bo‘ldi. Kelgusida muhim masalalarni muhokama qilish uchun yetakchi mutaxassislar ishtirokida Frontier Talks ruknini davom ettirish rejalashtirilmoqda.
