13-oktyabr kuni Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti huzuridagi Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti Ibn Xaldun universiteti (Istanbul, Turkiya) qoshidagi Haydar Aliyev nomidagi Yevroosiyo tadqiqotlari markazi bilan hamkorlikda va Jahon bankining MUNIS loyihasining PRIM granti ko‘magida tashkil etilgan O‘zbekiston-Turkiya strategik istiqbol forumini o‘tkazdi. Forum ikki tomonlama hamkorlikning yangi jihatlari, mintaqaviy xavfsizlik va global o‘zgarishlar sharoitida turkiy dunyoni o‘zgartirish masalalarini muhokama qilish uchun ikki mamlakat diplomatlari, tadqiqotchilari va olimlarini birlashtirdi.
Forum ochilishida Oliy Majlis Senati raisining birinchi o‘rinbosari, JIDU rektori Sodiq Safoyev, Turkiyaning O‘zbekistondagi elchisi Ufuk Ulutash, Turkiy davlatlar tashkiloti bosh kotibi o‘rinbosari Mirvohid Azimov, Ibn Xaldun universiteti prezidenti Atilla Arkan, Turkiya Tashqi ishlar vazirligi Diplomatik akademiyasi prezidenti, Anqara ijtimoiy fanlar universiteti rektori Mesut O‘zjan so‘zga chiqdi. So‘zga chiqqanlar o‘z qutlov nutqlarida Toshkent va Anqara o‘rtasidagi ta’lim diplomatiyasi, strategik muloqot va institutsional sinergiya turkiy hamjamiyatdagi uzoq muddatli sheriklik va umumiy farovonlikning harakatlantiruvchi kuchi sifatida muhim ahamiyat kasb etishini ta’kidladilar.
IXTI direktori o‘rinbosari Odil Gafarov olib borgan “O‘zbekiston-Turkiya: strategik hamkorlikning yangi ufqlari” birinchi sessiyasida O‘zbekiston prezidenti maslahatchisi o‘rinbosari, Markaziy Osiyo xalqaro instituti boshqaruvchi direktori Javlon Vahobov, SETA tahliliy markazi va Hoji Bayram Veli universiteti xodimi Emran Aqlli, JIDU birinchi prorektori va IXTI direktori Akram Umarov, shuningdek, Ibn Xaldun universiteti xodimi Yashar Sari so‘zga chiqdi. Munozaralar chog‘ida Markaziy Osiyodagi o‘zgaruvchan geosiyosiy vaziyatda siyosiy muvofiqlashtirishning strategik ahamiyati ta’kidlanib, Turkiyaning ko‘p vektorli diplomatiyasi va uning Markaziy Osiyoning mintaqaviy o‘ziga xosligini shakllantirishdagi roli tahlil qilindi. Bundan tashqari, raqamli transformatsiya, infratuzilmani rivojlantirish va madaniy diplomatiya O‘zbekiston-Turkiya hamkorligini yangi strategik darajaga olib chiqishi mumkinligi ko‘rib chiqildi.
Yashar Sari moderatorligidagi “Turkiy davlatlar tashkiloti a’zolari o‘rtasidagi xavfsizlik, aloqa va ko‘p tomonlama munosabatlar” mavzusidagi ikkinchi sessiyada TDT mintaqaviy barqarorlikni ta’minlash va transchegaraviy hamkorlikni kengaytirish uchun qanday jamoaviy platforma bo‘lib xizmat qilishi mumkinligi ko‘rib chiqildi. Strategik va mintaqaviy tadqiqotlar instituti direktori o‘rinbosari Baxtiyor Mustafoyev, Diplomatik va siyosiy tadqiqotlar markazi (DİPAM) prezidenti Tolga Sakman, Odil Gafarov va ANKASAM ilmiy xodimi Ali O‘g‘uz Diriyoz so‘zga chiqib, Turkiy dunyoda xavfsizlikni muvofiqlashtirish mexanizmlari va ularni kengroq Yevroosiyo doiralariga moslashtirish, Turkiyaning Yevropada to‘plagan diplomatik tajribasini turkiy dunyoda institutsional barqarorlikni mustahkamlash modeli sifatida ta’kidladilar. Nutqlarda butun mintaqada tinchlik, o‘zaro bog‘liqlik va inklyuziv o‘sishni qo‘llab-quvvatlash uchun TDT orqali tizimli muloqot formatlari va ko‘p tomonlama muvofiqlashtirishni kuchaytirish zarurligi ta’kidlandi.
“Parchalangan global tartibni boshqarish” nomli uchinchi sessiyani JIDU vakili Ulug‘bek Xasanov olib bordi. Milliy razvedka akademiyasi va Anqara ijtimoiy fanlar universiteti xodimi Muhammad Kochak, Progressiv islohotlar markazi hammuassisi va bosh direktori Mirshohid Aslanov, IXTI xodimi Ulug‘bek Eshonxo‘jayev va Ali O‘g‘uz Diriyoz global ittifoqlarning o‘zgarishi va xalqaro savdo yo‘laklarining qayta konfiguratsiyasi sharoitida Turkiya va O‘zbekiston duch kelayotgan muammolar va imkoniyatlarga e’tibor qaratdilar hamda o‘sib borayotgan geosiyosiy parchalanish sharoitida Turkiyaning moslashuvchan tashqi siyosat strategiyasining keng qamrovli tahlilini taqdim etdilar.
Forumda turkiy va o‘zbek tadqiqotlari sohasidagi so‘nggi ilmiy yutuqlarga bag‘ishlangan kitoblar taqdimoti ham o‘tkazildi. Toshkent davlat jahon tillari universiteti xodimi Erkan Avchi milliy o‘zlikni anglashning ma’naviy-intellektual asoslari tadqiq etilgan “O‘zbek o‘zligini anglash jarayonida islom dinining o‘rni” nomli kitobini taqdim etdi. Turkiya Milliy xavfsizlik universiteti mustaqil tadqiqotchisi Ismoil Po‘lat “O‘zbekistonning Birinchi Prezidenti Islom Karimov: milliy mafkuraning shakllanishi” kitobini taqdim etdi, unda O‘zbekistonning mustaqillikning dastlabki yillaridagi siyosiy tafakkuri evolyutsiyasi tadqiq etilgan.
Yakunlovchi so‘zlarida Akram Umarov va Yashar Sari barcha hamkorlar va ishtirokchilarga minnatdorchilik bildirdilar hamda forumning O‘zbekiston va Turkiya o‘rtasidagi strategik akademik muloqotni institutsionallashtirish yo‘lidagi muhim bosqich bo‘lganini ta’kidladilar. Tadbir Turkiy davlatlar tashkiloti va keng Yevrosiyo mintaqasi doirasidagi hamkorlik bo‘yicha umumiy qarashlarni tasdiqladi. Bu hamkorlik o‘zaro ishonch, madaniy yaqinlik va yanada bog‘liq hamda barqaror kelajakka intilishga asoslangan sheriklikni o‘z ichiga oladi.
