Toshkent, 2024-yil 17-may – Jahon iqtisodiyoti universitetida Templ universiteti professori Artemi Kalinovskiyning “Sotsializm, neoliberalizm va Markaziy Osiyo mamlakatlari rivojlanishi: iqtisodiy rivojlanish paradigmalari bo‘yicha muhokamalar” mavzusida ochiq ma’ruzasi bo‘lib o‘tdi.
Tadbirning ochilishi JIDU Birinchi prorektori Akram Umarovning kirish so‘zi bilan boshlandi. Ma'ruzaning birinchi qismida Artemi Kalinovskiy Emi S. Offner va Melinda Kuper kabi olimlarning ishlariga to’xtalib o’tdi va neoliberalizm va individualizm g'oyalari ko'pincha oilaviy qadriyatlar va birdamlik bilan shakllantirilishini ta'kidladi. U iqtisod fanining siyosat bilan tarixiy chambarchas bog‘liqligini ta’kidlab, 20-asrdagi ikki jahon urushini misol qilib keltirdi. Iqtisodiyotning o‘ziga xos tarixi borligini, siyosat bilan chambarchas bog‘liqligini ta’kidlab, 20-asrdagi ikkita jahon urushini misol qilib keltirdi, chunki ular jahon milliy iqtisodiyotiga katta ta’sir ko‘rsatdi. Birinchi jahon urushi harbiy xarajatlarni moliyalashtirish va savdoni buzish orqali soliqlarning oshishi, inflyatsiya va iqtisodiy tanazzulga olib keldi, Ikkinchi jahon urushi esa infratuzilmani vayron qilish va resurslarni qayta taqsimlash orqali yanada ko'proq zarar keltirdi. Biroq, urushlar texnologik taraqqiyotni ham tezlashtirdi, shuning uchun urushdan keyingi qayta qurish tez iqtisodiy o'sishga yordam berdi. Ma’ruzaning ikkinchi qismda Kalinovskiy neoliberalizm tushunchasini ijtimoiy davlat kontekstida, ayniqsa AQShda tushuntirib berdi va bu hodisaning kelib chiqishi va tarqalishini muhokama qildi.
Yakuniy qismda Markaziy Osiyo davlatlarining rivojlanishi va mintaqaning neoliberalizmning paydo bo‘lish manbalaridan biri sifatidagi roli haqida so‘z yuritildi. Muhokama doirasida talabalar tomonidan O‘zbekistonda neoliberalizmning rivojlanishi va shakllanishiga oid savollar berildi. Professor Kalinovskiy O‘zbekiston ham butun Markaziy Osiyo kabi neoliberalizm jarayoniga allaqachon aralashib ketganini va bu tendentsiya kelajakda yanada kuchayishini ta’kidladi. Umuman olganda, professor Artemiy Kalinovskiy bilan uchrashuv Markaziy Osiyodagi asosiy iqtisodiy va siyosiy tendentsiyalarni chuqurroq tushunishga xizmat qilgan muhim tadbir bo‘ldi.
