-
Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti huzuridagi Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) 2025-yil 18-19-noyabr kunlari JIDUning “B” binosidagi Kinozalida Think Road Forum 2025 – “Markaziy Osiyoda shakllanayotgan mintaqaviylik davrida barqaror rivojlanishni qayta ko‘rib chiqish” mavzusidagi xalqaro anjumanni o‘tkazishini ma’lum qiladi. Tadbir Jahon bankining MUNIS loyihasi doirasidagi PRIM granti yordamida tashkil etilmoqda. Tarixiy Ipak yo‘li mintaqasi va undan tashqaridagi yetakchi mutafakkirlar hamda amaliyotchilarni jamlagan Forum, IXTIning Markaziy Osiyo kelajagi uchun g‘oyalar, hamkorlik va amaliy yechimlarni ishlab chiqishga qaratilgan asosiy yillik platformasi sifatida mo‘ljallangan.
Iqlim o‘zgarishlarining tezlashuvi, geosiyosiy beqarorlik va iqtisodiy geografiyaning o‘zgarishi sharoitida Markaziy Osiyo strategik chorrahada turibdi. Forum mintaqa o‘zining ulkan tabiiy boyliklari, yosh aholisi va yirik Yevroosiyo bozorlari o‘rtasidagi muhim joylashuvidan yanada inklyuziv, bardoshli va barqaror rivojlanish modelini yaratish uchun qanday foydalanishi mumkinligini o‘rganadi. Mintaqaviylik va transchegaraviy hamkorlikning yangi shakllari raqobat va tarqoqlikni kuchaytirish o‘rniga, umumiy imkoniyatlarni qanday ochib berishi mumkinligiga alohida e’tibor qaratiladi.
Ikki kun davomida Think Road Forum yuqori martabali siyosatchilar, xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar, yetakchi olimlar, xususiy sektor rahbarlari, fuqarolik jamiyati vakillari va yoshlarni yuqori darajadagi interaktiv formatda birlashtiradi. Dastur O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati Raisining birinchi o‘rinbosari, Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti rektori Sodiq Safoyevning kirish so‘zi bilan boshlanadi, so‘ngra asosiy ma’ruzalar, tematik panel muhokamalari, strategik suhbatlar va aloqalar o‘rnatish imkoniyatlari ketma-ketligi bilan davom etadi.
Bu yilgi kun tartibi Markaziy Osiyoda barqaror rivojlanishning ko‘p qirrali xususiyatini aks ettiruvchi oltita o‘zaro bog‘liq mavzuli sessiya atrofida shakllangan. Panellarning birinchi guruhi mintaqadagi barqarorlikning geosiyosiy va xavfsizlik asoslarini ko‘rib chiqadi, yirik davlatlar siyosati va mintaqaviy tashkilotlarning roli Markaziy Osiyoning harakat maydonini qanday shakllantirishi va qaysi strategiyalar mintaqaga suveren, ko‘p yo‘nalishli rivojlanish tanlovini saqlab qolgan holda tashqi bosimni yumshatishga yordam berishi mumkinligini tahlil qiladi.
Ikkinchi qator munozaralar barqarorlikning iqtisodiy ustunlari – investitsiyalar, savdo, transport va o‘zaro bog‘liqlik masalalariga bag‘ishlanadi. Panel ishtirokchilari Markaziy Osiyo Yevroosiyo iqtisodiy yo‘laklarida o‘z mavqeini qanday yaxshilashi, uzoq muddatli va mas’uliyatli sarmoyalarni jalb qilishi va tegishli xatarlarni boshqargan holda mintaqaviy iqtisodiy integratsiyani qanday chuqurlashtirishini muhokama qiladi. Geosiyosiy joylashuvni rivojlanishning aniq yutuqlariga aylantirish jarayonida moliyaviy markazlar, investitsiyalarni rag‘batlantirish agentliklari va mintaqaviy tashabbuslarga alohida e’tibor qaratiladi.
Forumda, shuningdek, energiya o‘tishi va iqlim barqarorligiga katta e’tibor beriladi, jumladan, “Qazilma yoqilg‘idan qayta tiklanadigan energiya manbalariga o‘tish” mavzusidagi sessiya hamda mintaqaviy iqlimga moslashish va suv resurslarini boshqarish bo‘yicha alohida sessiya o‘tkaziladi. Panellarda toza energiyani joriy etishni jadallashtirish, energetika xavfsizligini mustahkamlash, Amudaryo va Sirdaryo kabi umumiy suv havzalarida hamkorlikni kuchaytirish yo‘llari ko‘rib chiqiladi. Yetakchi xalqaro tashkilotlar va ilmiy-tadqiqot institutlarining mutaxassislari transchegaraviy suvlarni samarali boshqarish va kam uglerodli rivojlanish yo‘lidagi siyosiy, texnik va institutsional to‘siqlarni qanday bartaraf etish mumkinligini muhokama qiladi.
Barqaror rivojlanish faqat infratuzilma va resurslardan iborat emasligini hisobga olgan holda, dastur barqarorlikning ijtimoiy jihatlari – ta’lim islohotlari, yoshlarni jalb qilish, ko‘nikmalar va ijtimoiy himoyaga bag‘ishlangan alohida sessiyani o‘z ichiga oladi. Bunda asosiy e’tibor zaif guruhlar, jumladan, ayollar, qishloq jamoalari va nogironligi bo‘lgan shaxslar e’tibordan chetda qolmasligini ta’minlashga qaratiladi. Yakuniy sessiya raqamli kelajakka nazar tashlab, barqaror rivojlanish uchun sun’iy intellekt va raqamli aloqadan qanday foydalanish mumkinligini o‘rganadi, shuningdek, axloqiy muammolar, raqamli tafovutlar va texnologik qaramlik xavfini hal etish masalalarini ko‘rib chiqadi.
Forumda Markaziy Osiyoning barqaror rivojlanish kun tartibi bilan shug‘ullanuvchi yoki undan manfaatdor bo‘lgan davlat organlari, xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar, diplomatik vakolatxonalar, ilmiy-tadqiqot va akademik muassasalar, biznes uyushmalari va fuqarolik jamiyati vakillari ishtirok etishi mo‘ljallangan.
Bu yilgi “Markaziy Osiyoda barqaror rivojlanishni yangi mintaqaviylik davrida qayta ko‘rib chiqish” mavzusidagi Think Road Forumini o‘tkazish orqali IXTI bilim va siyosat o‘rtasida ko‘prik vazifasini bajarishga, shuningdek, hamkorlar bilan birgalikda yanada barqaror, o‘zaro bog‘langan va farovon Markaziy Osiyo uchun uzoq muddatli yo‘l xaritasini yaratishga sodiqligini yana bir bor tasdiqlaydi.
Dastlabki so‘rovlar uchun manfaatdor muassasalar va hamkorlar think-road-forum@iais.uz elektron manzilga murojaat qilishlari tavsiya etiladi.
