2025-yil may oyida Hindiston Fors ko‘rfazi davlatlari, ayniqsa Birlashgan Arab Amirliklari (BAA) va Ummon bilan energetika va savdo aloqalarini mustahkamlashda sezilarli yutuqlarga erishdi. Bu qadamlar barqaror energiya ta’minotini ta’minlash, savdo taqchilligini kamaytirish va Hindistonning mintaqadagi strategik ta’sirini kengaytirishga qaratilgan.
BAA bilan kelishuv: energetika sohasidagi hamkorlikni kengaytirish
Hindiston va BAA muhim energetika sohalarini qamrab oluvchi bir qator shartnomalarni imzoladi. Ular orasida suyultirilgan tabiiy gaz yetkazib berish bo‘yicha uzoq muddatli shartnomalar, Hindistonda neftni saqlash quvvatlarini kengaytirish va fuqarolik yadro energetikasi sohasidagi hamkorlik mavjud. Xususan, Hindiston va BAA o‘rtasida Arabiston yarim orolidagi birinchi atom elektr stansiyasi – Baraka AESni ekspluatatsiya qilish va unga texnik xizmat ko‘rsatishda hindistonlik mutaxassislarning ishtirokini nazarda tutuvchi o‘zaro anglashuv memorandumi imzolandi.
Ummon bilan bo‘lajak kelishuv: energiya ta’minotini diversifikatsiya qilish
Hindiston Ummon bilan Keng qamrovli iqtisodiy hamkorlik shartnomasini (CEPA) tuzishga yaqinlashmoqda. Kelishuv yaqin kelajakda imzolanishi kutilmoqda va u Hindiston eksportiga, jumladan, qishloq xo‘jaligi mahsulotlari, zargarlik buyumlari va avtomobillarga taxminan 3 milliard dollarga yaqin boj to‘lovlarini kamaytirishga olib keladi. Bunga javoban Hindiston Ummonning neft-kimyo mahsulotlari va alyuminiy kabi ba’zi tovarlariga bojlarni pasaytirishga va import hajmini cheklashga rozi bo‘ldi.
Fors ko‘rfazi mintaqasining strategik ahamiyati
Ukrainadagi mojarolar boshlanganidan keyin Rossiya nefti importi ko‘payganiga qaramay, Hindiston hamon Fors ko‘rfazi mamlakatlaridan energiya yetkazib berishga bog‘liq. Rossiya neftiga nisbatan xalqaro sanksiyalar kuchayishi ehtimoli Hindistonning energetika xavfsizligini ta’minlash uchun Fors ko‘rfazi arab davlatlari hamkorlik kengashi (GCC) davlatlari bilan aloqalarni mustahkamlash muhimligini ko‘rsatmoqda.
Qayta tiklanuvchi energetika sohasidagi qo‘shma loyihalar
Hindiston kompaniyalari ham mintaqada qayta tiklanuvchi energiya manbalarini rivojlantirishda faol ishtirok etmoqda. Xususan, Jindal Renewables kompaniyasi OQ Alternative Energy (OQAE) bilan Ummondagi yirik qayta tiklanadigan energiya obyektlarini, jumladan, quyosh va shamol energetikasi loyihalarini birgalikda ishlab chiqish va foydalanish bo‘yicha kelishuv imzoladi.
Hindistonning Fors ko‘rfazi davlatlari bilan energetika va savdo aloqalarini mustahkamlashdagi faolligi uning barqaror energiya ta’minotini ta’minlash, savdo taqchilligini kamaytirish va mintaqadagi strategik mavqeyini kuchaytirish istagini aks ettiradi. BAA va Ummon bilan kelishuvlar an’anaviy va qayta tiklanadigan energetika sohalarida hamkorlik qilish uchun yangi imkoniyatlar yaratib, Hindistonning barqaror iqtisodiy rivojlanishiga hissa qo‘shmoqda.
* Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.
