Fazliddin Djamalovning sharhida ko‘p qutbli dunyo va yangi mustamlaka tartibotining shakllanayotgan dinamikasi sharoitida Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi (MDH)ning rivojlanish istiqbollari ko‘rib chiqiladi. U MDH muammolarini yaxlit strategik qarashning yo‘qligi, a’zo davlatlar o‘rtasidagi siyosiy kelishmovchiliklar, iqtisodiy inqirozlar va mafkuraviy ziddiyatlar bilan izohlaydi. Siyosiy kelishmovchiliklar yaqqol ko‘rinib turibdi, chunki Armaniston, Ukraina va Moldova kabi a’zolar muntazam ravishda muhim sammitlarda ishtirok etmaydilar. Bu esa tashkilotning, ayniqsa Qorabog‘ mojarosi kabi ichki nizolarni hal qilishdagi samaradorligidan qoniqmasliklarini ko‘rsatadi. Iqtisodiy jihatdan, boy tabiiy resurslarga ega bo‘lishiga qaramay, MDH mamlakatlari savdo to‘siqlarini bartaraf etmaganlar va qulay tarif sharoitlarini yaratmaganlar. Natijada mintaqaviy hamkorlikdan ko‘ra global savdoga ustunlik berilmoqda. Madaniy va qadriyatli qarama-qarshiliklar, jumladan davom etayotgan mintaqaviy tortishuvlar va Rossiyada muhojirlikka qarshi kayfiyatning kuchayishi MDH birligiga yanada putur yetkazmoqda. Muallif MDH rivojlanishining uchta ehtimoliy stsenariyini tavsiflaydi: mavjud holatni saqlab qolish, keyinchalik qayta birlashish ehtimoli bo‘lgan turg‘unlik yoki asta-sekin parchalanishga olib keladigan turg‘unlikni davom ettirish. U shunday xulosaga keladiki, strategik qarash va qat’iy harakatlarsiz, ayniqsa Rossiya tomonidan, MDH o‘z dolzarbligini yo‘qotishi mumkin. Bu esa Rossiyaning rivojlanish uchun samarali ittifoqdan ko‘ra mintaqaviy ta’sirni saqlab qolishga intilishining ramziga aylanib qoladi.

Sharhni ingliz tilida o‘qing va yuklab oling