IXTI katta ilmiy xodimi Nargiza Umarovaning fikricha, Sharqiy Yevropa va Yaqin Sharqdagi so‘nggi geosiyosiy inqirozlar qit’alararo quruqlik savdo yo‘nalishlarini rivojlantirish uchun qulay sharoit yaratib, Markaziy Osiyoning asosiy Yevrosiyo bozorlarini bog‘lovchi tranzit hudud sifatidagi strategik ahamiyatini sezilarli darajada oshirdi.
U o‘zining so‘nggi tahlilida ushbu o‘zgarish mintaqa ichidagi transport aloqalarini yaxshilashi va Markaziy Osiyo respublikalarining global ta’minot zanjirlariga qo‘shilishiga yordam berishi kerakligini ta’kidlaydi, bu esa mintaqaning iqtisodiy o‘sishi uchun hal qiluvchi ahamiyatga ega. Biroq, uning fikricha, Markaziy Osiyodagi beshta davlatning ushbu tashabbuslarga nisbatan yagona pozitsiyasiga erishib bo‘lmaydi, chunki hozirgi vaqtda bu davlatlar mahalliy aloqalarni yaxshilashdan ko‘ra, xalqaro tranzit yo‘laklarini rivojlantirishga ustuvorlik berishmoqda.
Muallif ta’kidlashicha, mamlakatlar o‘rtasida muvofiqlashtirish yo‘qligi loyihalarning takrorlanishiga olib keldi va ularning individual manfaatlarga e’tibor qaratishi nosog‘lom raqobatni keltirib chiqardi. Bu raqobat, ayniqsa, har biri Kaspiy dengizi orqali Turkiya va Yevropa bozorlariga kirish uchun muqobil yo‘nalishlar ochishga intilayotgan Qozog‘iston va O‘zbekiston harakatlarida yaqqol ko‘zga tashlanmoqda.
