IXTI Barqaror rivojlanish markazi ilmiy xodimi Odilbek Manabov TED Talks’dagi ma’ruzasida global savdoning eng kam e’tibor qaratilgan jihatlaridan biri haqida so‘z yuritadi. Suv tanqisligi ko‘plab mamlakatlar uchun tobora kuchayib borayotgan muammo bo‘lsa-da, ko‘pchilik o‘zlarining cheklangan suv zaxiralarini qishloq xo‘jaligi mahsulotlari, to‘qimachilik va hatto oltin kabi foydali qazilmalar orqali bilvosita eksport qilayotganlarini anglamaydilar.
Ma’ruzachi ishonchli ma’lumotlar, hayratlanarli ziddiyatlar va hayotiy misollar yordamida suvni ko‘p talab qiladigan sanoat tarmoqlarining yashirin mexanizmlarini ochib beradi. U suv tanqisligi bilan kurashayotgan mamlakatlar, jumladan, O‘zbekiston ham qisqa muddatli iqtisodiy manfaat evaziga o‘zining eng muhim resursini bilmagan holda sarflayotganini ko‘rsatadi. Uning ta’kidlashicha, ziddiyat shundaki, suv tanqisligini boshdan kechirayotgan mamlakatlar paxta kabi suvni ko‘p talab qiladigan ekinlarning yirik eksportchilari hisoblanadi, vaholanki, bu ekinlarni yetishtirish uchun har kilogrammiga minglab litr suv sarflanadi.
Biroq, bu ma’ruza shunchaki muammoni fosh etish emas, balki harakatga da’vatdir. Quduq qurib qolmasidan oldin, savdoning haqiqiy qiymatini qayta ko‘rib chiqish vaqti keldi.
* Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.
