Nargiza Umarovaning maqolasida O‘zbekistonning turkiy davlatlar o‘rtasidagi transport aloqasini mustahkamlashdagi strategik roli ko‘rib chiqilgan bo‘lib, uning Yevroosiyoda eng muhim tranzit tugun sifatida o‘rnashishga intilishiga urg‘u berilgan. Muallif O‘zbekistonning yuqori logistika xarajatlarini kamaytirishga qaratilgan faol transport siyosatini ta’kidlaydi. Bu xarajatlar hozirgi vaqtda mamlakatda dengiz aloqasining yo‘qligi tufayli savdo tovarlari qiymatining 60 foizini tashkil etmoqda. Ushbu muammolarni bartaraf etish uchun O‘zbekiston o‘zining geografik joylashuvidan foydalanib, Turkiy davlatlar tashkiloti (TDT) doirasida qo‘shni turkiy davlatlar bilan hamkorlik qilmoqda.
Asosiy tashabbuslardan biri Markaziy Osiyo, Janubiy Kavkaz va Anatoliyani bog‘laydigan CASCA+ multimodal yo‘lagi hisoblanadi. Ushbu yo‘nalish geosiyosiy keskinlik tufayli buzilgan Shimoliy koridorga muqobil bo‘lib, O‘zbekistonni “Yevropa-Xitoy-Yevropa” keng qamrovli ta’minot zanjiriga integratsiya qiladi. Yo‘lakning rivojlanishi, shu jumladan imtiyozli tariflar va to‘siqsiz tranzit to‘g‘risidagi bitimlar yuk tashish hajmini oshirishga yordam berdi. Rejalarda esa o‘tkazish qobiliyatini yiliga 23 million tonnagacha kengaytirish ko‘zda tutilgan.
Maqolada, shuningdek, O‘zbekiston “Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston” temir yo‘li va “Turkiya-Eron-Turkmaniston-O‘zbekiston” kabi loyihalar orqali Yevropa va Yaqin Sharqqa savdo yo‘nalishlarini diversifikatsiya qilishga alohida e’tibor qaratayotgani ta’kidlangan. Ushbu loyihalar Transkaspiy yo‘lagi kabi mavjud yo‘nalishlarga raqobatbardosh muqobillarni taklif qilish orqali tranzit vaqti va narxini optimallashtirish maqsadini ko‘zlagan. Zangezur yo‘lagining qo‘shilishi hamda Ozarbayjon va Turkiya bilan hamkorlikning kengayishi O‘zbekistonning mintaqaviy logistika integratsiyasiga sodiqligini yana bir bor tasdiqlaydi.
Umuman olganda, Nargiza Umarova O‘zbekistonning transport aloqasini rivojlantirish borasidagi sa’y-harakatlari nafaqat ichki iqtisodiy muammolarni hal qiladi, balki TDTning strategik maqsadlariga erishishga ham yordam beradi, degan xulosaga keladi. Mamlakat tashabbuslari Markaziy Osiyoning iqtisodiy o‘sishiga hissa qo‘shadi, mintaqaning savdo salohiyatini mustahkamlaydi va global transport tarmoqlarida turkiy hamkorlikning muhimligini ta’kidlaydi.
Maqolani (turk tilida) o‘qing va yuklab oling
* Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.
