Suv siyosatidagi ko‘r nuqta. O‘zbekiston suvning sof eksportchisimi yoki importchisimi?

Tadqiqot maqolalari

12 Oktabr 2024

Ulashish

Suv siyosatidagi ko‘r nuqta. O‘zbekiston suvning sof eksportchisimi yoki importchisimi?

O‘zining yangi maqolasida Odilbek Manabov O‘zbekistonning virtual suv savdo balansini tahlil qilib, mamlakatning virtual suv bo‘yicha sof importchi yoki eksportchi ekanligini baholaydi. Uning tahlili ko‘rsatishicha, O‘zbekiston eksporti tarkibida taxminan 15,02 trillion litr virtual suv mavjud, importida esa 12,94 trillion litr, bu esa 2,08 trillion litr hajmida virtual suv savdosining ijobiy qoldig‘ini hosil qiladi. Bunday ijobiy qoldiqqa qaramay, olingan ma’lumotlar suv tanqisligi mavjud mamlakat – O‘zbekiston uchun jiddiy muammoni ko‘rsatadi, chunki bu yerda virtual suvning sof eksporti suv resurslarini barqaror boshqarish va uzoq muddatli suv xavfsizligi uchun sezilarli xavf tug‘diradi. Muallif batafsil ma’lumotlarning yetishmasligi tufayli ma’lumotlar aniqligidagi cheklovlarni muhokama qilib, davlat idoralari bilan yaqinroq hamkorlik qilish, shaffof hisobot yuritish va mahalliy darajada suv izini hisoblash zarurligini ta’kidlaydi.

 

Maqolada resurslarni boshqarishni optimallashtirishga qaratilgan yanada asosli siyosiy qarorlarni qo‘llab-quvvatlash uchun virtual suv savdosini muntazam tahlil qilish zarurligini asoslovchi dalillar keltiriladi. O‘zbekistonga milliy suv resurslariga bo‘lgan yukni kamaytirish maqsadida suv sarfi yuqori bo‘lgan mahsulotlarni import qilishga ustuvor ahamiyat berish va ichki ishlab chiqarishni kamroq suv talab qiladigan mahsulotlarga yo‘naltirish tavsiya etiladi. Ushbu strategiya, ayniqsa, Markaziy Osiyo aholisining o‘sishi va suvga bo‘lgan talabning ortishi sharoitida muhim ahamiyat kasb etadi, chunki bu mamlakatning kelajakdagi suv ehtiyojlarini ta’minlash uchun suvdan barqaror foydalanishni va muvozanatli savdo tizimini talab qiladi.

 

Maqolani quyida o‘qing va yuklab oling (ingliz tilida)


A Blind Spot in Water Policy. Is Uzbekistan a Net Water Exporter or Importer?