Afg‘onistonning Vaxon yo‘lagi orqali Xitoy bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri avtomobil aloqasini o‘rnatish orzusi 2021-yil avgustda toliblar hokimiyatga qaytganidan so‘ng yuzaga kelgan geosiyosiy o‘zgarishlar fonida yana ko‘zga tashlandi. Xalqaro e’tirofga erishmaganiga qaramay, Tolibon hukumati mintaqadagi qo‘shni davlatlar, ayniqsa, asosiy savdo va sarmoya hamkoriga aylangan Xitoy bilan iqtisodiy aloqalarni mustahkamlash bo‘yicha harakatlarini jadallashtirdi. 2022-yilda ikki tomonlama savdo hajmi 1,5 milliard dollarga yetishi kutilmoqda. Kobul Pokistonni chetlab o‘tib, Xitoyning Shinjon viloyati bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘lanish uchun uzoq Vaxon yo‘lagi orqali Ipak yo‘lining tarixiy yo‘nalishini qayta tiklashga intilmoqda.
Biroq, bu yo‘nalishni amalga oshirish jiddiy to‘siqlarga duch kelmoqda. Bu asosan Pekinning uyg‘ur jangarilarining ushbu o‘tkazuvchan chegara orqali kirib kelishi xavfidan tashvishlanishi bilan bog‘liq. Toliblar Vaxon hududida yo‘l qurilishini tezlashtirayotganiga qaramay, Xitoyning ehtiyotkorona munosabati hamon jiddiy to‘siq bo‘lib qolmoqda. Bunday loyihaning strategik oqibatlari juda chuqur, chunki u Afg‘onistonning Pokiston tranzit yo‘nalishlariga qaramligini kamaytirishi va mintaqaviy aloqalar dinamikasini o‘zgartirishi mumkin, bu esa potentsial ravishda Markaziy Osiyoning logistika manzarasini o‘zgartirishga olib kelishi mumkin.
* Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti (IXTI) hech qanday masalada muassasaviy nuqtai nazarni bildirmaydi; bu yerda keltirilgan fikrlar faqatgina muallif yoki mualliflarga tegishli bo‘lib, ular IXTIning qarashlarini aks ettirmaydi.
Maqolani exclusive.kz saytida o‘qing
