Azamat Seitov Xitoyning Sinxua axborot agentligiga bergan eksklyuziv intervyusida o‘z ekspert fikri bilan o‘rtoqlashdi 2024-yil 9-iyun kuni Xitoy Xalq Respublikasi hukumati rasmiy axborot agentligining veb-portalida Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti Antropologiya va konfliktologiya markazi rahbari doktor Azamat Seitov bilan intervyu e’lon qilindi. Mutaxassis o‘z intervyusida Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston temir yo‘li loyihasi bo‘yicha shartnoma imzolanishining ahamiyati haqida gapirib, buni tarixiy voqea deb atadi. Uning qayd etishicha, mazkur loyiha mintaqadagi iqtisodiy hamkorlik, xavfsizlik va barqarorlikni mustahkamlash, shuningdek, O‘zbekistonning transport imkoniyatlarini yaxshilash, yangi ish o‘rinlari yaratish va mamlakatning sarmoyaviy jozibadorligini oshirish imkonini beradi. Suhbatning toʻliq matnini oʻqing 

Toshkent va Ostona transport-logistika tandemi tobora kengayib bormoqda O‘zbekiston va Qozog‘iston Markaziy Osiyodagi eng yirik iqtisodiyotlar bo‘lib, tabiatan bir-birini to‘ldiradi. Bu holat mintaqaviy integratsiya jarayonini rivojlantirishga xizmat qilmoqda, u uzoq vaqt muzlatilgandan keyin 2018 yilda yuqori darajadagi maslahat uchrashuvlari formatida faollashdi. Markaziy Osiyo asosiy ustuvor yo'nalish sifatida belgilangan O'zbekistonning tashqi siyosatidagi o'zgarishlarning natijasi deyarli tarixiy voqea bo'ldi. Maqolani o'qing

18-19 fevral kunlari Doha shahrida xalqaro uchrashuv bo'lib o'tdi, u yerda Afg'oniston bo'yicha BMT shafeligida Bosh kotib A. Guterrish raislik qilgan. Qatar poytaxtiga 25 ta davlat va mintaqaviy tashkilotlar vakillari hamda to'rtta afg'on fuqarolik faollari tashrif buyurdi. Biroq, bir necha sabablarga ko'ra konferensiya aniq natijalarga erisha olmadi. Birinchidan, konferentsiyada Islom Amirligining amaldagi hokimiyati vakillari bo'lmagan taqdirda, ijobiy o'zgarishlarni kutish maqsadga muvofiq emas, chunki tan olinmagan davlat bo'lgan va shu bilan birga Afg'onistonda katta siyosiy kuchga ega bo'lgan Tolibon harakati. Ishtirok etishdan bosh tortishning sababi uning konferentsiyada "Afg'onistonning yagona rasmiy vakili" bo'lish talabining rad etilishi edi. Shunday qilib, jahon hamjamiyati Afg'onistonni faqat Tolibon bilan bog'lamaydi, u inklyuziv hukumat tuzish tarafdori, shuning uchun konferentsiyada fuqarolik jamiyati faollari va amaldagi hukumat muxolifatini jalb qiladi. Buni AQSh Davlat departamentining Dohadagi maxsus vakillar yig'ilishida Tolibonning ishtirok etmasligi, kelajakda Afg'oniston faqat Tolibonga tegishli emasligi haqidagi bayonoti tasdiqlaydi. Ikkinchidan, xalqaro hamjamiyat faqat Afg'onistonga qarshi inson huquqlarini hurmat qilish, inklyuziv hukumat tuzish, ayollarning teng erkinliklarini ta'minlash, mamlakatni terrorizm "o'chog'i" ga aylanishiga yo'l qo'ymaslik masalalari bo'yicha ultimatum qo'yish bilan cheklangan. Ushbu talablar va ularni amalga oshirish bo'yicha strategik chora-tadbirlar bilan qo'llab-quvvatlanmaydi, shu bilan birga shariat qonunlariga binoan jamoat hayotini qurayotgan "muammoli" Afg'onistonga ma'nosiz bayonotlar bo'lib qolmoqda. Uchinchidan, yana bir bor xalqaro konferensiya Afg'oniston muammolarini bartaraf etish uchun samarali yondashuvni topmayapti, ularni keyingi uchrashuvlarga qoldirmoqda. Shunday qilib, BMT Bosh kotibining Dohadagi fevral konferentsiyasi paytida "bir qator maslahatlashuvlardan so'ng men yangi uchrashuv chaqirishga tayyor bo'laman"degan bayonoti buning isbotidir. Bunday tendentsiya, ehtimol, Tolibon uchun ularning manfaatlarini hisobga olmaydigan ushbu yig'ilish maydonchasining umidsizligiga olib keladi. Shuningdek, Tolibon harakati uchun Dohadagi yig'ilishda qatnashmasligi ularni yanada izolyatsiya qilishga va amaldagi hokimiyatni rasmiy ravishda tan olmaslikka olib kelishi haqida ogohlantiruvchi signal bo'ldi. Shu munosabat bilan Afg'oniston mamlakatdagi hozirgi iqtisodiy vaziyat va gumanitar inqirozda juda zarur bo'lgan gumanitar yordamning asosiy moliyaviy donori bo'lgan jahon hamjamiyati bilan bunday konferentsiyalarda faol ishtirok etishi kerak. Xulosa qilib aytganda, "Tolibon" Afg'onistondagi asosiy nufuzli kuch markazlaridan biri ekanligini hisobga olgan holda, jahon hamjamiyati Tolibon bilan murosaga kelish imkoniyatlarini ko'rib chiqmoqda, shu bilan birga harakatning inson huquqlari va davlat boshqaruvining inklyuzivligi bo'yicha individual qarorlariga nisbatan tanqidiy pozitsiyani saqlab qoladi. Shu bilan birga, Tolibon xalqaro sheriklarning talablariga nisbatan past darajadagi munosabatni namoyish etadi va o'z hukumatini rasmiy ravishda tan olish tartibini tezlashtirishga ta'sir qilish vositasi sifatida ushbu masalalar bo'yicha "qat'iy pozitsiyasini" ma'lum darajada ishlatadi. Ushbu ma'lumotnoma Salomov Baxtiyorjon tomonidan Hamza Boltayev rahbarligida tayyorlandi.Salomov Baxtiyorjon Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti bitiruvchisi  Institutning shtatdan tashqari xodimi (stajyor)  JIDU huzuridagi Istiqbolli Xalqaro Tadqiqotlar Instituti Aloqa uchun: salomovbakhtiyorjon@gmail.com

To‘rtinchi sanoat inqilobi, ya’ni “Sanoat 4.0” nomi bilan ham mashhur bo‘lib, keng ko‘lamli texnologik innovatsiyalar, jumladan, narsalar interneti (IoT), sun’iy intellekt (AI), avtomatlashtirish, katta ma’lumotlar va boshqa raqamli texnologiyalarni nazarda tutadi. Ushbu texnologiyalar ishlab chiqarish jarayonlariga, xizmatlarga va umuman jamiyatga jiddiy o'zgarishlar kiritmoqda. Raqamli transformatsiya allaqachon jahon iqtisodiyoti rivojlanishining harakatlantiruvchi kuchiga aylangani va kelgusi o‘n yil ichida (AKT) dunyo mamlakatlari iqtisodiyoti va jamiyatiga yanada chuqurroq integratsiyalashuvi umumiy qabul qilingan. Xalqaro raqamlashtirish bozori tadqiqot kompaniyasi prognozlariga ko‘ra, 2023-yilga borib dunyoda AKTga sarflangan barcha xarajatlarning 50 foizdan ortig‘i raqamli transformatsiya va innovatsiyalarga to‘g‘ri keladi. Shu bilan birga, tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, raqamli iqtisodiyot butun iqtisodiyotga nisbatan o‘rtacha 2,5 barobar, raqamli texnologiyalarga investitsiyalar esa “raqamli bo‘lmagan”larga nisbatan 6,7 barobar tezroq o‘smoqda. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, so‘nggi o‘ttiz yil ichida raqamli texnologiyalarga sarmoyaning 1 dollarga o‘sishi yalpi ichki mahsulotning 20 dollargacha o‘sishiga olib keldi, texnologik bo‘lmagan sohalarga investitsiyalarning xuddi shunday o‘sishi esa YaIMning atigi 3 dollarga oshishiga olib keldi.Intervyuni yuklab olish

Intervyuni ko'rish uchun 

https://youtu.be/rJ1vHY6iE5w